Kolejny etap rozstania – podział majątku – przejdźmy przez to razem!
Zasadą prawną obowiązującą w Polsce jest wspólnota majątkowa pomiędzy małżonkami, która powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, o ile małżonkowie nie zawrą intercyzy. Oznacza to, że m.in. wszelkie dochody i oszczędności są wspólne, a udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Radca prawny podczas spotkania omówi, jakie inne składniki wchodzą w skład majątku wspólnego, a jakie w skład majątku osobistego, a także jakie są tego konsekwencje podczas sprawy o podział majątku.
Często taka sytuacja nie stanowi dla małżonków problemu. Temat komplikuje się w przypadku rozwodu, separacji czy też na skutek niegospodarności jednego z małżonków.
Ale czy zawsze musi tak być?
Czy przez cały czas trwania małżeństwa musi obowiązywać wspólnota majątkowa? Czym jest rozdzielność majątkowa?
Czym jest rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa to sytuacja, w której małżonkowie, na mocy umowy lub orzeczenia sądu, posiadają odrębne majątki. Często jako radca prawny spotykam się z pytaniami: kiedy rozdzielność może być ustanowiona?
Sposoby ustanowienia rozdzielności majątkowej:
- Za porozumieniem obu stron: Można to zrobić w trakcie małżeństwa poprzez podpisanie umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy) u notariusza.
- Orzeczenie sądu: Rozdzielność majątkowa może być orzeczona przez sąd w sytuacjach wyjątkowych, gdy pomiędzy małżonkami nie ma porozumienia, np. gdy jedno z małżonków podejmuje ryzykowne decyzje finansowe bez zgody drugiego, trwoni majątek.
- Separacja: Można ustanowić rozdzielność również, gdy pomiędzy małżonkami zaistniała separacja — zarówno formalna (ustanowiona przez sąd), jak i faktyczna, która często istnieje zanim małżonkowie otrzymają rozwód.
Pamiętajmy jednak, że za każdym razem muszą za tym przemawiać ważne powody. Każda sytuacja jest inna i wymaga bardzo indywidualnego zbadania okoliczności faktycznych, w czym z pewnością pomoże radca prawny.
Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną — kiedy może być przyznana?
W wyjątkowych przypadkach możliwe jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Oznacza to, że skutki jej zaczynają obowiązywać od konkretnej daty w przeszłości, a nie od momentu decyzji sądu. Jest to rozwiązanie wyjątkowe, które ma na celu ochronę jednego z małżonków, jeśli sytuacja finansowa drugiego narażała rodzinę na poważne problemy finansowe lub długi.
Majątek osobisty to z kolei wszystko, co zostało nabyte przed ślubem, a także to, co jeden z małżonków otrzymał w drodze spadku, zapisu czy darowizny, chyba że darczyńca postanowił inaczej. Do majątku osobistego zaliczają się także przedmioty osobistego użytku, odszkodowania za uszkodzenie ciała i nagrody za osobiste osiągnięcia.
Sytuacje, w których sąd może przyznać rozdzielność majątkową z datą wsteczną:
- Ryzykowne decyzje finansowe: Jeśli jedno z małżonków podejmuje działania prowadzące do powstania znacznych zobowiązań finansowych (np. prowadzi ryzykowną działalność gospodarczą lub podejmuje nieodpowiedzialne decyzje finansowe) bez zgody współmałżonka.
- Długi hazardowe lub uzależnienia: Gdy jedno z małżonków zaciąga długi z powodu hazardu, alkoholu czy narkotyków, drugi małżonek może ubiegać się o rozdzielność majątkową z datą wsteczną, aby ochronić siebie i byt finansowy rodziny.
- Nieuczciwe działania finansowe: Jeśli jedno z małżonków podejmuje działania na szkodę drugiego (np. ukrywa dochody, zaciąga kredyty bez zgody współmałżonka).
- Separacja faktyczna: Jeśli para faktycznie żyje w separacji przez dłuższy czas i jedno z małżonków podejmuje działania finansowe na własną rękę.
Procedura uzyskania rozdzielności majątkowej z datą wsteczną
Uzyskanie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną wymaga podjęcia kilku formalnych kroków:
- Złożenie wniosku do sądu: Osoba ubiegająca się o rozdzielność majątkową z datą wsteczną musi złożyć wniosek do sądu rodzinnego. W dokumencie należy szczegółowo opisać sytuację, wskazać powody uzyskania rozdzielności oraz uzasadnić potrzebę wstecznej daty.
- Przedstawienie dowodów: Wnioskodawca musi przedstawić dowody na poparcie swoich roszczeń. Mogą to być dokumenty finansowe potwierdzające długi lub nieodpowiedzialne wydatki drugiego małżonka, a także zeznania świadków. Im więcej konkretnych dowodów, tym większe prawdopodobieństwo, że sąd przychyli się do wniosku.
- Wybór daty wstecznej: Wniosek powinien zawierać proponowaną datę, od której ma obowiązywać rozdzielność majątkowa. Może to być moment, w którym rozpoczęły się problemy finansowe lub data, od której para faktycznie żyje w separacji. Sąd nie jest jednak zobowiązany do zaakceptowania wskazanej daty; może ją zmodyfikować lub odrzucić wniosek o datę wsteczną.
- Rozprawa sądowa: Na rozprawie obie strony mają możliwość przedstawienia swoich argumentów. Małżonek, który zaciągał długi, może się bronić, przedstawiając własną wersję wydarzeń. Sąd, po analizie wszystkich dowodów, podejmie decyzję o przyznaniu rozdzielności majątkowej oraz ustali datę jej obowiązywania lub oddali powództwo.
- Wydanie wyroku: Jeśli sąd uzna wniosek za zasadny, wydaje wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową z określoną datą.
Podsumowanie
Rozdzielność majątkowa jest procesem, który może wydawać się skomplikowany, lecz z pomocą doświadczonego radcy prawnego przebrniesz przez niego bez większych problemów. Najważniejsza jest rozmowa z prawnikiem i ustalenie kluczowych założeń przed wszczęciem całego procesu. W mojej kancelarii w Legnicy rozmowa mająca na celu ustalenie szczegółów stanu faktycznego i strategii jest kluczowa. Poświęcam na nią dużo czasu, bo z doświadczenia wiem, że jest to gwarancja sukcesu w procesie.
Jeśli potrzebujesz pomocy w podziale majątku lub rozwodzie, zapraszam do mojej kancelarii prawnej w Legnicy. Z pewnością z sukcesem przebrniemy przez to razem.
